Cüneyt DİZDAR / Tekstil Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TESİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ekonomik krizden etkilenen sanayici ve işadamları, vergi ve gecikme zamları konusunda destek bekliyor. ABD’de başlayan ve 2008’in ikinci yarısından itibaren Türkiye’nin de içinde olduğu onlarca ülkeyi etkisi altına alan ekonomik kriz, vergi gelirleri, bütçe ve yıl sonu gerçekleşme tahminlerini ciddi anlamda etkiledi. 2009 yılı gerçekleşmelerine baktığımızda, sonuçların 2008 yılının da gerisinde kaldığı göze çarpıyor. Bazı yabancı ülkelerle ilgili vergi gelirlerini gösteren tablolar incelendiğinde de fark edileceği gibi gerek Türkiye’de gerekse yabancı ülkelerde, 2009 yılı vergi gelirleri, 2008 yılının gerisinde kalmış durumda. 2009 yılı vergi gelirleri, 2008 yılının aynı dönemine göre, İngiltere’de yüzde 14, Fransa’da yüzde 20, ABD’de yüzde 17, İrlanda’da yüzde 15, Avustralya’da ise yüzde 7 oranında geriledi. Türkiye’deki gerileme ise TÜFE’den arındırıldığında yüzde 8,7’yi buluyor. Vergi gelirlerindeki gerileme, bütçe açığını da tetikliyor. Hemen hemen bütün ülkelerin 2009 yılı bütçe açığı, 2008 yılının da üzerinde gerçekleşti. Ancak, birçok ülkede bütçe, kriz de göz önüne alınarak hazırlandığı için 2009 yılı bütçe açığı tahminleri ile gerçekleşmeleri arasında büyük bir sürpriz yaşanmadı.
Türkiye’de ise, 10 milyar TL olarak öngörülen 2009 yılı bütçe açığı, 63 milyar TL olarak revize edilmesine karşın 52 milyar TL olarak gerçekleşti. Bütçe açığındaki artış bir önceki yıla göre cumhuriyet tarihinde de bir rekora işaret ediyor. 2009 yılının 11 aylık döneminde gelir vergisi tahsilatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 oranında gerileyerek 33 milyar 724,1 milyon TL oldu. Motorlu taşıtlardan yapılan ÖTV tahsilatı ise yüzde 22,6 azaldı. Bu dönemde dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV geliri ise yüzde 22,1 oranında geriledi. Devletin tahsil ettiği KDV gelirlerinde 2009’un 11 ayında canlandırma paketlerinin de etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,4’lük artış yaşanması kimseyi heyecanlandırmamalı. 2009 yılı Ocak-Kasım döneminde ithalde alınan KDV geliri, geçen yıla göre yüzde 17 azaldı. Dış ticaretten alınan vergilerin tahsilatında ise yüzde 16,7’lik düşüş yaşandı.
Maliye Bakanlığı verilerine dayanarak yapılan hesaplamaya göre ekonomik kriz sürecinde ilk tepkinin hissedildiği kesimi oluşturan Bursa’daki gelir vergisi tahsilatı, 2009 yılında bir önceki yıla göre gerileyerek 3 milyar 740 milyon liradan, 3 milyar 665 milyon liraya düştü. 2008 yılında tahakkuk eden 4 milyar 480 milyon 393 bin liradan 3 milyar 740 milyon liranın tahsil edildiği göz önüne alındığında tahsilat oranının yüzde 83, 4 olduğunu kolaylıkla söyleriz. Oysa geçen yıl yani 2009 yılında tahakkuk eden 4 milyar 608 milyon 804 bin liralık vergiden 3 milyar 665 milyon 836 bin lira ödenebilmiştir. Tahsilat oranı ise yüzde 79,54’e gerilemiş durumda. Hiç değilse, önemli kısmı gecikme zammından oluşan toplamı 100 milyar lirayı aşan vergi, SSK ve Bağ-Kur prim alacaklarının, enflasyona göre hesaplanıp düzeltilecek faizleriyle birlikte 30 ya da 36 ay takside bağlanarak ödenmesine olanak sağlanmalı, verginin ödenmesinde zorlanan sanayici ve işadamları desteklenmelidir. Bu konu gecikmeden ele alınmalı ve gereken yasal düzenleme yapılmalıdır. 2010 yılı için beslenen umutların tazelenmesi için herkesi duyarlı olmaya davet ediyorum.m.
